Kiedy system kaucyjny w Polsce realnie wystartuje?
Zapowiadany od dawna system kaucyjny w 2026 roku ma stać się faktem, choć jego start budzi wiele emocji i pytań. Zgodnie z najnowszymi, potwierdzonymi informacjami, termin uruchomienia systemu został przesunięty, aby dać przedsiębiorcom i operatorom więcej czasu na przygotowanie.
Od kiedy działa system kaucyjny w Polsce? Oficjalną datą startu, która wprowadzi realne zmiany
dla konsumentów i sklepów,ma być 1 stycznia 2026 roku. Ta kluczowa ustawa kaucyjna ma na celu zrewolucjonizowanie krajowej gospodarki odpadami, drastycznie zwiększając poziomy selektywnej zbiórki
i recyklingu opakowań.
Jakie opakowania będą objęte kaucją?
Jednym z najczęściej zadawanych pytań jest to, jakie opakowania będą objęte kaucją. System obejmie trzy główne kategorie opakowań po napojach, co ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia ilości odpadów trafiających na składowiska lub do środowiska.
Szczegółowy wykaz opakowań w systemie kaucyjnym
Zgodnie z przepisami, kaucja za butelki i puszki będzie pobierana od następujących rodzajów opakowań:
- Butelki z tworzyw sztucznych (PET) jednorazowego użytku o pojemności do 3 litrów
(np. po wodzie, sokach, napojach gazowanych). - Puszki metalowe (aluminiowe i stalowe) jednorazowego użytku o pojemności do 1 litra
(np. po napojach energetycznych, piwie). - Butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra
(te opakowania już dziś są często objęte kaucją, ale system ma to ujednolicić).
Obowiązki sklepów w systemie kaucyjnym – co musi wiedzieć przedsiębiorca?
Nowa ustawa kaucyjna nakłada konkretne obowiązki na sklepy, jednak są one zróżnicowane
w zależności od powierzchni handlowej placówki. To fundamentalna wiedza dla każdego właściciela biznesu detalicznego.
Sklepy wielkopowierzchniowe (powyżej 200 m²)
Placówki handlowe o powierzchni powyżej 200 m², które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem, będą miały obowiązek zbierania pustych opakowań. Oznacza to konieczność zorganizowania punktu, w którym konsumenci będą mogli dokonać zwrotu butelek i puszek. Sklepy te będą musiały podpisać umowę z operatorem systemu i rozliczać się z zebranej kaucji oraz przekazywanych opakowań.
W praktyce będzie to oznaczać najczęściej instalację automatów (tzw. recyklomatów) lub organizację manualnej zbiórki.
Mniejsze placówki handlowe (poniżej 200 m²)
Dla mniejszych sklepów, tych poniżej 200 m², obowiązkowa zbiórka opakowań nie będzie regułą,
a dobrowolnością. Mniejsze sklepy będą mogły dołączyć do systemu zbiórki, ale nie będą do tego
prawnie zmuszone. Niemniej, każdy sklep, niezależnie od wielkości, który sprzedaje produkty
w opakowaniach kaucyjnych, będzie musiał pobrać od klienta kaucję i odprowadzić ją do operatora.
System kaucyjny z perspektywy konsumenta
Dla klientów najważniejszą zmianą będzie wprowadzenie stałej opłaty kaucyjnej doliczanej do ceny produktu. Celem jest motywowanie do zwrotu, a nie traktowanie opakowania jak zwykłego śmieci.
Jak działać będzie zwrot butelek i odzyskanie kaucji?
Kluczową i najbardziej pozytywną zmianą dla konsumenta jest zasada, że kaucja za butelki będzie zwracana bez konieczności okazywania paragonu zakupu. Puste opakowania będzie można oddać
w dowolnym punkcie zbiórki (głównie w sklepach powyżej 200 m²). Aby odzyskać kaucję, opakowanie będzie musiało być w odpowiednim stanie – niezgniecione, kompletne i posiadające czytelny kod kreskowy, pozwalający na identyfikację w systemie.
Wyzwania i wsparcie dla przedsiębiorców
Nie ma wątpliwości, że system kaucyjny 2026 to dla wielu firm rewolucja logistyczna, finansowa
i organizacyjna. Obowiązki sklepów w systemie kaucyjnym generują potrzebę dostosowania przestrzeni magazynowej, przeszkolenia personelu oraz wdrożenia nowych procedur rozliczeniowych.
W gąszczu nowych przepisów łatwo się pogubić, a kary za ich nieprzestrzeganie mogą być dotkliwe. Przygotuj swoją firmę na nowe przepisy z naszym doradztwem środowiskowym, aby zapewnić płynne wdrożenie i pełną zgodność z ustawą.
Podsumowanie i powiązane tematy
Nowy termin startu systemu to nie jedyna zmiana, jaka zaszła w projekcie ustawy. Aby w pełni zrozumieć ewolucję przepisów, sprawdź, jakie zmiany czekają system kaucyjny i jakie były pierwotne założenia.
Warto również pamiętać, że ustawa kaucyjna jest elementem szerszej strategii Unii Europejskiej na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Jej ramy wyznacza między innymi Dyrektywa plastikowa (SUP). Czym jest oraz Jakie zmiany wprowadza?, o której również piszemy w naszej bazie wiedzy.
